De titel van de Miljoenennota “Veerkracht en verder bouwen” van 21 september 2021, sluit mooi aan bij de visie van MIND. Uitgaan van iemand zijn eigen kracht en de nodige zorg en steun daarop aansluiten. Maar wij missen in de begroting de bouwstenen om verder te bouwen. Psychische klachten nemen toe, terwijl de problemen met wachttijden en uitstroom van personeel in de zorg nog steeds niet zijn opgelost. Er is veel aan de hand in de ggz, maar de begroting rept vooral over betaalbaarheid van de zorg en het beperken van aanbod. Waar blijft die broodnodige inhoudelijke verbeterslag in de zorg en steun van mensen met een psychische kwetsbaarheid?
“De gevolgen van de Coronacrisis zijn echter het zwaarst voor groepen die al kwetsbaar waren, en zo blijkt ook uit het meest recente rapport van het CBS.“ Deze conclusie trekken wij ook uit de corona-impact onderzoeken onder onze achterban. Dit vraagt om een sociaal beleid en investeringen in de mentale gezondheid. En forse inzet op preventie. De budgetten voor de ggz zijn echter grotendeels ongewijzigd. “Met het oog op een toekomstbestendig ggz zorglandschap zijn preventie, verbetering van de toegang tot de ggz (waardoor mensen sneller op de juiste plaats terechtkomen) en verbetering van de uitstroom uit de ggz (met aandacht voor vervolgaanbod) van belang.” Hier zijn wij het volledig eens, maar wij missen de plannen en de middelen om deze forse verbeteringen te realiseren.
De focus op betaalbaarheid en beheersbaarheid lezen we onder andere terug als het gaat om jongeren en de hervormingsagenda jeugd. “Jeugdigen verdienen het om op tijd passende hulp te krijgen wanneer zij die nodig hebben. Tegelijkertijd is het jeugdstelsel onhoudbaar en vraagt het om een betere organisatie, lokaal, regionaal of bovenregionaal.” Uiteraard moet de zorg houdbaar zijn, maar wat ons betreft moeten de hoognodige verbeteringen het uitgangspunt zijn. Denk aan de enorme wachtlijsten voor jongeren met psychische klachten: zij moeten maanden tot soms een jaar wachten op passende zorg.
“Bij ongewijzigd beleid blijven de uitgaven in de toekomst groeien, onder andere door de vergrijzing.” “We hebben in Nederland veel over voor goede zorg, maar willen ook andere voorzieningen in stand houden. Dit kan op verschillende manieren, zoals blijvend aandacht geven aan een gezonde levensstijl, beheersing van de kosten en de manier van werken binnen de zorg”. Dit pleit voor nog meer inzet op preventie. MIND gaat hierover graag in gesprek met de ministeries. Ons Deltaplan Mentale gezondheid en inbreng in de Contourennota is hierbij ons uitgangspunt (links opnemen). Het ministerie van VWS heeft in haar begrotingstoelichting al oog voor een levensbrede aanpak voor jongeren: “Richting volwassenheid hebben jongeren ondersteuning nodig op meerdere leefgebieden: onderwijs/werk, wonen, zorg, support en inkomen/schulden.” En ook het Ministerie van Veiligheid en Justitie heeft in haar toelichting oog voor mentale gezondheid gezien de aandacht voor re-integratie en plannen om wachttijden in de forensische zorg en jeugdbescherming terug te dringen. Graag zien we deze aandacht voor mentale gezondheid in alle begrotingen en voor alle doelgroepen.
Ondanks grotendeels gelijkblijvend beleid en budget, vallen ons een paar punten op. Zo zijn wij verheugd over de investeringen in de Onafhankelijke Cliënt Ondersteuning en dat de regionale doorzettingsmacht in het komende jaar verder wordt uitgewerkt. VWS verwacht daarnaast dat het nieuw zorgprestatiemodel bijdraagt “aan een passende vergoeding voor geleverde zorg, ook als het gaat om zorg voor cliënten met een complexe zorgvraag en/of een ernstige psychiatrische aandoening. Dit levert naar verwachting een positieve bijdrage aan het terugdringen van de wachttijden voor deze groepen.“ Het ministerie zal voorts meer investeren in e-health “om patiënten meer steun te kunnen bieden als zij op de wachtlijst staan, en ervoor te zorgen dat de patiënt eerder bij de juiste zorgverlener terecht kan.”
Vanwege het demissionaire kabinet is de miljoenennota een voortzetting van bestaand beleid. Dit wil echter niet zeggen dat er geen veranderingen of vernieuwingen aankomen die door het nieuwe kabinet moeten worden opgepakt. MIND zal alle ontwikkelingen op de voet blijven volgen, meedenken in nieuwe ontwikkelingen, de belangen van onze achterban behartigen en inzetten voor de mentale gezondheid van Nederland.
MIND heeft de Miljoenennota en de begrotingen doorgenomen en een selectie gemaakt van relevante passages over mentale gezondheid en geestelijke gezondheidszorg. Lees hier de selectie door MIND.
