De eerste wijkrechtbank van Nederland is op woensdag 2 oktober officieel geopend in de Eindhovense wijk Oud-Woensel. ‘In de wijkrechtbank staat de mens achter de rechtszaak centraal en niet het strafbare feit, zoals in de traditionele strafrechtspleging. Op die manier wordt de rechtspraak effectiever ingezet’, zegt rechtbankpresident Patricia Messer-Dinnissen. Onder regie van de wijkrechter zoeken organisaties zoals de gemeente Eindhoven, Openbaar Ministerie, advocatuur, wooncorporaties, reclassering, GGZ en hulpverleners samen met de verdachte naar oplossingen voor deze achterliggende problemen.
‘Veel mensen die voor de strafrechter komen, kampen met meer dan 1 probleem. Naast het feit dat ze verdachte zijn in een strafzaak, hebben ze bijvoorbeeld te maken met schulden, huisvestingsproblematiek, verstoorde familierelaties of een verslaving. In de wijkrechtbank is er ruimte om die multiproblematiek met ketenpartners duurzaam aan te pakken, aldus projectleider Mounir El Maach van de rechtbank Oost-Brabant. ‘De ervaring is namelijk dat een integrale aanpak meer effect kan hebben dan het louter inzetten van het strafrecht. En daarmee zijn zowel de verdachte als de wijk en de samenleving gebaat’, meent ook hoofdofficier van justitie Heleen Rutgers.
De formele rechtsgang blijft de stok achter de deur, want als verdachten zich niet bereid tonen om aan de slag te gaan met hun problemen, dan worden de rechtsprocedures bij de rechtbank voortgezet.’
Rechtbankpresident Patricia Messer-Dinnissen, burgemeester John Jorritsma, hoofdofficier van justitie Heleen Rutgers en wijkagent Dennis Joosten waren woensdag in het wijkgebouw aanwezig om de openingshandeling te verrichten en te vertellen over het belang van de multidisciplinaire aanpak van de wijkrechtbank. Ook werd er een zitting nagespeeld, waarin elementen van een echte casus terugkwamen.
In de wijkrechtbank worden wijkbewoners en buurtverenigingen betrokken. Zij zitten onder meer in de wijkadviesraad waar gesproken wordt over het versterken van de veiligheid en leefbaarheid in de wijk. Tijdens de opening onthulden enkele leden van de wijkadviesraad voor het pand een bijzonder kunstwerk van kunstenaarscollectief Tante Netty: een evenwichtsmeubel met daarop verschillende quotes van wijkbewoners die het rechtsvaardigheidsgevoel van de wijk weergeven.
Volgens burgemeester John Jorritsma van Eindhoven staat veiligheid niet op zichzelf. ‘Alleen straffen helpt niet. We moeten daarnaast kijken hoe we mensen perspectief kunnen bieden, ook om nieuwe problemen te voorkomen en het vertrouwen van burgers terug te winnen. Daarom is de aanpak van de wijkrechtbank ook zo uniek en ben ik blij dat het hier in Eindhoven is geland: zodat mensen weer op het rechte pad worden geholpen en daar ook blijven.’
