Uit onderzoek van de Inspectie Jeugdzorg en de Inspectie Gezondheidszorg blijkt dat in 2015/2016 in elf locaties voor gesloten jeugdhulp kinderen zijn geplaatst zonder dat dit door de rechter is getoetst. Op 1 november 2015 verbleven circa 250 kinderen zonder rechterlijke toets in een gesloten jeugdhulpinstelling.
Deze situatie heeft tot het verschijnen van het inspectierapport eind augustus 2016 voortgeduurd. Defence for Children vindt het schokkend dat zoveel gesloten instellingen met hun werkwijze al lange tijd de Jeugdwet schenden. Zij hebben hiermee de rechtswaarborgen die gelden voor vrijheidsbeperking en vrijheidsontneming van kinderen in de wind geslagen.
Het plaatsen van kinderen in een gesloten instelling zonder machtiging van de rechter is in strijd met de Jeugdwet en het VN-Kinderrechtenverdrag. In een gesloten instelling kunnen kinderen, anders dan in een open instelling, met vrijheidsontneming en dwangmiddelen te maken krijgen. Al in augustus 2015 bleek uit het Signalement gesloten jeugdhulp van de Inspectie Jeugdzorg dat kinderen en jongeren zonder een machtiging van de kinderrechter in gesloten jeugdhulpinstellingen werden geplaatst. Een aantal kinderen verbleef op een open groep binnen een gesloten instelling. Andere kinderen verbleven op dezelfde groep als kinderen met een gesloten machtiging. De Inspectie Jeugdzorg deed in samenspraak met de Inspectie Gezondheidszorg nader onderzoek.
De Inspecties formuleren drie bodemeisen voor het ''verantwoord plaatsen van jongeren zonder rechterlijke machtiging gesloten jeugdhulp (of BOPZ) op een locatie waar gesloten jeugdhulp wordt geboden''. Defence for Children maakt zich zorgen over de ruimte die hiermee ontstaat om kinderen zonder rechterlijke machtiging binnen een gesloten instelling te kunnen blijven plaatsen.
Defence for Children vindt het verder onvoorstelbaar dat uit het rapport blijkt dat het voor hulpverleners al die tijd onduidelijk is geweest welke rechtswaarborgen gelden als het gaat om de vrijheidsontneming en vrijheidsbeperking van kinderen en jongeren. Dit terwijl de Jeugdwet duidelijk aangeeft dat alleen de kinderrechter een machtiging kan geven voor een gesloten plaatsing.
Defence for Children stuurt de staatssecretaris een brief waarin meer duidelijkheid wordt gevraagd over het toekomstige beleid.
