In onze gemeente werken we met sociale wijkteams (deze zijn aanbesteed) die ook de Participatiewet uitvoeren. De toegang, integrale intake en screening voor alle burgers verlopen via de sociale wijkteams. Gemeenteambtenaren verrichten de claimbeoordeling. In gesprekken met de wijkteams signaleren wij dat het gevoel leeft dat de Participatiewet schuurt met de beroeps- en gedrags- codes van de wijkteammedewerkers; bijvoorbeeld als zij weten dat iemand zwart werkt. Is dit ook echt zo?
Hier werkt de omgekeerde toets. Stel, je ziet dat iemand zwart werkt en je zegt een jaar lang niets. Na een jaar komt de consulent er toch achter. De uitkering wordt voor de duur van een jaar teruggevorderd en er komt een boete overheen van mogelijk 100 procent van het benadelingsbedrag (verzwegen inkomsten zijn een criterium voor opzet). De problemen die dan ontstaan zijn niet te overzien. Het alternatief is dat je het gesprek aangaat. Je legt de klant uit wat je hebt gezien en dat hij dit zou moeten melden bij de gemeente. Je kunt hem daarvoor een redelijke termijn geven, bijvoorbeeld een week, met de mededeling dat jij het na die termijn doorgeeft aan de consulent. Zo blijft de verantwoordelijkheid bij de klant en krijgt hij de kans het zelf op te lossen.
