Inclusief denken en werken wordt veel genoemd als uitgangspunt voor beleid. Iedereen doet mee in de samenleving en dat geldt voor alle bevolkingsgroepen ook voor mensen die niet afkomstig zijn uit de EU bijvoorbeeld. Maar hoe zorg je ervoor dat daadwerkelijk alle groepen aan bod komen zonder expliciet doelgroepenbeleid te voeren? Hoe geef je inclusief beleid vorm als gemeente of als burgers in een periode van grote transities en transformatie op het terrein van jeugdzorg, zorg, Wmo en Participatiewet?
In 2014 en 2015 is er met het project ‘Inclusie in tijden van transitie’ in drie provincies (Groningen, Friesland en Gelderland) gewerkt aan het versterken van inclusief beleid in gemeenten en bij organisaties en instellingen. De belangrijkste doelstelling is gericht op vermindering van de economische, sociale en culturele kloof tussen de niet-inheemse bevolking en de inheemse bevolking. CMO Stamm in Groningen, Partoer in Friesland en Spectrum in Gelderland hebben met bureau Interconnect dit project gezamenlijk uitgevoerd.
De decentralisaties van jeugdzorg, WMO en Participatiewet naar de gemeenten vragen om een omslag in de werkwijze van gemeenten en instellingen, mede door de bijkomende bezuinigingen. Een aanpak die uitgaat van de eigen kracht van burgers en inclusie biedt veel kansen om zorg en participatie lokaal te vernieuwen. De eigen kracht en inventiviteit van derdelanders, van migranten en vluchtelingen kan positief ingezet worden in dit proces. De handreiking ‘Op eigen kracht ver gekomen; inclusie van derdelanders en de decentralisaties’ vormt het sluitstuk van het project. De inclusie van derdelanders staat centraal: mensen uit niet EU-landen die naar Nederland komen voor studie, werk, als immigrant of vluchteling. De informatie in deze handreiking richt zich op lokale beleidsmakers, bestuurders en professionals die in hun gemeente aan de slag willen gaan om inclusief beleid vorm te geven dat aansluit op de huidige ontwikkelingen binnen het sociale domein.
De handreiking bevat onder meer informatie over de juridische en sociaaleconomische positie van derdelanders. Aanbevelingen, praktijkvoorbeelden en tips zijn bijeengebracht om met een inclusief beleid effectief aan te kunnen sluiten op de transities op lokaal niveau. Vanuit de gedachte van het inclusief beleid en het perspectief van derdelanders wordt per hoofdstuk ingegaan op de (on)mogelijkheden van de decentralisaties die vanaf januari 2015 zijn ingegaan. De gesprekken en casus die tijdens bijeenkomsten met professionals, experts en gemeenteambtenaren, derdelanders naar voren kwamen leverden bruikbare praktijkvoorbeelden op. Ook de Interculturele Effectiviteit Trainingen (IET) en de gesprekken tijdens de Dag van de Dialoog hebben bijgedragen aan de handreiking.
