Wat is kwaliteit in de opvang van slachtoffers van huiselijk geweld? Hoe kun je kwaliteit inzichtelijk maken? De Federatie Opvang en de VNG maakten vanuit programma RegioAanpak Veilig Thuis gezamenlijk een Kwaliteitsdocument. Het document is een hulpmiddel bij het gesprek tussen instellingen en gemeenten over presentaties en kwaliteitseisen.
Instellingen kunnen met het Kwaliteitsdocument hun kwaliteitsbeleid verder ontwikkelen. Voor gemeenten geeft het handvatten om de rol als toezichthouder en regisseur te kunnen uitvoeren. Vanuit de Wmo zijn gemeenten verplicht om 'kwaliteit' op te nemen in hun beleidsplannen. Bij het opstellen van het Kwaliteitsdocument zijn zowel ambtenaren van verschillende gemeenten als vertegenwoordigers van verschillende opvanginstellingen betrokken geweest.
Uitgangspunten
Kwaliteit gaat over zorg én veiligheid in de opvang. Cliënten hebben daarbij een belangrijke rol, hun feedback kan organisaties helpen verbeteren. De uitgangspunten voor kwaliteit zijn het versterken van slachtoffers (empowerment) en het zoveel mogelijk ambulant maken van zorg. Veiligheid staat voorop en het vertrekpunt is één huishouden, één plan.
Officiële presentatie op congres
Het Kwaliteitsdocument werd gisteren officieel gepresenteerd bij het congres 'Een krachtig perspectief' in Utrecht dat in het teken stond van zes jaar Verbeterplan Vrouwenopvang. 'Het is onze opgave een stelsel te creëren waarbinnen veiligheid geborgd is, maar waarin cliënten niet opgesloten raken,' zei voorzitter Jan Laurier van de Federatie Opvang. Hij benadrukte dat voor kinderen aparte aandacht moet zijn. 'Zij hebben een eigenstandige hulpvraag en zijn niet de bagage van hun moeders.'
Voorzitter Jantine Kriens van de VNG-directieraad benadrukte dat opvang een onderdeel is van een keten. 'We willen de trend doorbreken dat geweld overgaat van generatie op generatie. Daarbij hebben we iedereen nodig, van politie en de rechtbank tot sociaal werkers en de schuldhulpverleners. Kwaliteit is daarbij een dynamisch gegevens, je moet er voortdurend over in gesprek blijven, ook en juist met cliënten.' Kriens zei dat ze niet bang is dat een landelijk kwaliteitsdocument de beleidsvrijheid van gemeenten te veel inperkt. 'Alle wethouders zijn aan te spreken op geweld in afhankelijkheidsrelaties, daarbij werken we graag samen. Met elkaar en met de Federatie Opvang.'
Het Kwaliteitsdocument in de praktijk
's Middags was er een workshop over het kwaliteitsdocument in de praktijk. Ernie van Dooren (Q-Consult) die het opstellen van het Kwaliteitsdocument begeleidde, was de inleider. Hij vertelde dat het document breed tot stand is gekomen en dat het erop is gericht om te komen tot een verbetercultuur en geen afrekencultuur. 'Zo'n verbetercultuur moet een vast doorgaand onderdeel worden van de dagelijkse bedrijfsvoering.' Deelnemers reageerden op de stelling dat 'gemeenten vooral moeten sturen op vertrouwen omdat afspraken over resultaten vooraf niet mogelijk zijn.' Een deelnemers zei: 'Natuurlijk moet er vertrouwen zijn, maar je wel degelijk praten over resultaten waar je elkaar aan kunt houden. Dat kan best, ook al werk je met mensen.' Van Dooren zei dat het Kwaliteitsdocument niet voltooid is. 'Het is een levend document dat voortdurend zal worden aangepast. Ook omdat de mindset langzaam verandert, bij de eerste besprekingen wilde niemand horen van landelijke normen, maar intussen schuiven we steeds meer in de richting van het beschrijven van de basiskwaliteit van opvang. Op termijn is het misschien mogelijk om te komen tot een keurmerk van de sector.'
