De Nationale ombudsman concludeert in zijn rapport dat de overheid onterecht teveel uitgaat van de zelfredzaamheid van burgers bij de gemeentelijke schuldhulpverlening. Minder zelfredzamen lopen tegen drempels op voor- en tijdens het schuldhulpverleningstraject en vallen buiten de boot.
Het onderzoek van de ombudsman maakt de knelpunten zichtbaar die burgers ervaren als zij een beroep doen op de gemeentelijke schuldhulpverleningstraject. Zo ervaren zij drempels voor toelating tot het traject: is iemand zelfstandig ondernemer of in het bezit van een eigen woning, dat kan reden zijn niet toegelaten te worden. Daarnaast is er weinig maatwerk: voldoet iemand niet aan de eisen voor een schuldregeling, dan wordt te weinig gekeken naar een passend alternatief. Ook ervaren mensen de dienstverlening als onvoldoende: doorlooptijden zijn lang, de bereikbaarheid slecht of mensen krijgen geen formele afwijzing van hun schuldhulpaanvraag waardoor rechtsbescherming in het gedrang komt. Tot slot gaat de overheid te vanzelfsprekend uit van zelfredzaamheid van mensen: een illusie. Onvoldoende zelfredzaamheid is juist vaak één van de redenen waarom mensen in grote financiële problemen terechtkomen.
Neem drempels weg
Reinier van Zutphen: ‘De overheid moet zich realiseren dat de knelpunten ook een risico vormen voor de burger en een effectieve aanpak van de schuldenproblematiek in de weg staan.’ De ombudsman pleit in zijn onderzoek onder andere voor meer en eerdere ondersteuning van minder zelfredzamen voor en tijdens het schuldhulpverleningstraject, zowel voor maatwerkoplossingen en voor kortere doorlooptijden. Om dit te realiseren moeten gemeenten beschikken over voldoende wettelijke instrumenten en financiële middelen. De ombudsman roept de staatssecretaris van Sociale zaken en Werkgelegenheid op hierover in gesprek te gaan met gemeenten.
