De zorginkoop in Nederland moet veranderen. De Raad voor Volksgezondheid en Samenleving (RVS) pleit voor een vorm waarbij patiënten en cliënten samen met de zorgverlener die hun situatie goed kent, kunnen bepalen welke zorg zij nodig hebben en wie die zorg het beste kan geven. De relatie tussen patiënt en zorgverlener én de keuzen die zij maken, worden daarmee leidend bij de inkoop van zorg.
Deze aanbeveling doet de Raad voor Volksgezondheid en Samenleving (RVS) in zijn vandaag verschenen advies: Zorgrelatie centraal. Partnerschap leidend voor zorginkoop
Een andere weg
Zorginkoop in de huidige vorm heeft niet gebracht wat er van werd verwacht. “Inkopen op kwaliteit is onvoldoende van de grond gekomen. De vraag: wat heeft deze patiënt, in deze situatie, nodig, is naar de achtergrond geraakt”, aldus Pauline Meurs, voorzitter RVS. “De nadruk is vooral op prijs en doelmatigheid komen te liggen. Uniforme regelingen hebben de overhand gekregen, voor de specifieke noden van de patiënt is te weinig ruimte. Het huidige proces van zorginkoop vraagt bovendien om een strakke en uitgebreide verantwoording met hoge administratieve lasten tot gevolg. Het is tijd om een andere weg in te slaan.“
Partnerschap
De RVS pleit voor een partnerschap tussen zorginkopers en zorgaanbieders. Het gaat erom samen op te trekken in het streven naar goede, passende zorg en te investeren in innovatie en preventie. Jaarlijks onderhandelen tussen zorginkoper en aanbieder over prijzen en volumes hoort daar niet bij. De Raad ziet in de praktijk al goede voorbeelden, bijvoorbeeld van meerjarenafspraken tussen zorgverzekeraars en ziekenhuizen. Volgens de Raad is het zaak dat deze initiatieven de norm worden. Om dit te stimuleren doet hij een aantal concrete aanbevelingen. Zo pleit de Raad ervoor alle klinische acute zorg door één zorgverzekeraar als regiovertegenwoordiger te laten inkopen. Ook zouden de initiatieven voor de invoering van persoonsvolgende bekostiging op grotere schaal ingezet moeten worden.
Delen van informatie
Zorginkopers behouden hun huidige rol van onderhandelaar wel bij het inkopen bij leveranciers van geneesmiddelen en hulpmiddelen. Deze rol zou zelfs versterkt en uitgebreid moeten worden. Ook ziet de RVS een rol voor de zorginkopers in het delen van informatie. Zij hebben een schat aan informatie over prestaties van zorgaanbieders. Door deze informatie te delen kunnen zorgaanbieders van elkaar leren en worden zij uitgedaagd om de zorg en ondersteuning verder te verbeteren.
De RVS reikt met zijn advies een perspectief op zorginkoop aan dat de wederzijdse afhankelijkheid tussen partijen centraal stelt. De individuele kwaliteit en de collectieve betaalbaarheid van zorg en hulp zijn een gedeelde verantwoordelijkheid van zorginkopers, zorgaanbieders, patiënten/cliënten en Rijks- en lokale overheden. De Raad verwacht dat hiermee een beheerste uitgavenontwikkeling kan worden gerealiseerd. De huidige kaasschaafmethode leidt slechts tot beperkte kostenbeheersing, terwijl het echt anders organiseren van zorg zal leiden tot een fundamentele beheersing van de kosten, zeker op langere termijn.
