Vorige week kwam de Nationale ombudsman met een verkenning over de toegang tot de gemeentelijke schuldhulpverlening. Zijn goede aanbevelingen neemt de VNG ter harte. Gemeenten kunnen zelf kijken naar de adviezen en welke aanpassingen ze kunnen doen in de uitvoeringspraktijk.
Het gaat om een verkennend onderzoek onder tien gemeenten en een gemeenschappelijke regeling. In het rapport ‘Een open deur?’ staan goede uitgangspunten waarmee gemeenten de toegang tot de schuldhulpverlening kunnen verbeteren om de effectiviteit te vergroten.
Aanbevelingen aan gemeenten
De Nationale ombudsman doet gemeenten deze aanbevelingen:
Ga naar een inwoner met problematische schulden toe en breng in een face-to-face gesprek in kaart wat zijn persoonlijke situatie is.
Sluit geen doelgroepen op voorhand uit. Verzamel voor het nemen van een beslissing alle relevante informatie, kijk naar de omstandigheden van de schuldhulpvrager en weeg de verschillende belangen tegen elkaar af. Zorg ervoor dat de uitkomst niet onredelijk is.
Geef op iedere aanvraag een begrijpelijke en goed gemotiveerde beslissing op schrift, zodat inwoners weten waar zij aan toe zijn en hun rechtsbescherming is gewaarborgd.
Daarnaast roept de ombudsman de gemeenteraden op zich te laten informeren door hun colleges van b & w. Vraag hoe de toegang tot schuldhulpverlening in uw gemeente is geregeld, welke drempels er zijn en wat daarin kan worden verbeterd. Gemeenteraadsleden kunnen hiervoor ook gebruik maken van een quickscan vanuit het ondersteuningsprogramma Schouders eronder.
VNG neemt aanbevelingen ter harte
De VNG neemt de aanbevelingen van de Nationale ombudsman ter harte. In het pamflet ‘Naar een betere aanpak van schulden en armoede’ pleitte de VNG samen met Divosa, NVVK en Sociaal Werk Nederland al voor brede toegankelijkheid. Gemeenten kunnen zelf kijken naar de aanbevelingen en in hoeverre ze kleine aanpassingen kunnen doen in de uitvoeringspraktijk. Het verschilt per gemeente waarop de afgelopen jaren al flink is geïnvesteerd.
De VNG zal de huidige en nieuwe raadsleden en gemeenten informeren over de uitkomsten, aanbevelingen en het vervolg dat de Nationale ombudsman eraan geeft.
Op veel manieren kun je terecht met financiële hulpvragen
Mensen melden zich met hun problemen bij veel verschillende (gemeentelijke) loketten. Bijvoorbeeld bij CJG’s, sociale wijkteams, serviceloketten, scholen, zorginstellingen en maatschappelijke opvang. Vaak spelen er financiële problemen bij de jongeren en gezinnen die bij hen in beeld zijn.
Op diverse manieren kunnen mensen terecht met hun financiële hulpvragen, zoals bij sociale wijkteams en lokale organisaties. Gemeenten zijn volop bezig om de toegang breder en integraler te laten zijn. In de vernieuwde beleidsplannen is meer aandacht voor de integrale toegang tot schuldhulpverlening in het brede sociaal domein. Net als voor het vroeg signaleren van financiële problematiek geldt: Voorkomen is beter dan genezen.
Bekijk oorzaken van financiële problemen
Mensen komen bij de gemeente met financiële problemen. De oorzaken daarvan moeten óók aangepakt worden. Denk aan praktische oplossingen voor het toeslagenstelsel en inkomensvoorzieningen, want hoe lager het inkomen van de inwoner is, hoe ingewikkelder het systeem wordt om voldoende inkomen te verwerven.
Schouders eronder!
De toegang tot schuldhulpverlening valt onder ondersteuningsprogramma ‘Schouders Eronder’ van Divosa, NVVK, Sociaal Werk Nederland, LCR en VNG. Een belangrijk thema voor gemeenten, zeker na de wetenschappelijke inzichten over wat (financiële) stress met mensen doet en welke speciale gesprekstechnieken dit vraagt van de hulpverlener.
Vervolgonderzoek
De komende maanden gaat de Nationale ombudsman na in hoeverre alle bij hem aangesloten gemeenten volgens de uitgangspunten werken. In de zomer van 2018 publiceert hij hierover een vervolgonderzoek.
