Nieuwegein is al decennia een groeikern met een aantrekkelijk woningaanbod voor jonge gezinnen. Maar ook hier is sprake van vergrijzing: ouder wordende inwoners blijven in hun eengezinswoning wonen als er geen aantrekkelijk alternatief is.
Met het programma Woonwijs voert Nieuwegein al jaren beleid gericht op wonen en zorg. “Door het programma Woonwijs voegen we al 4 jaar woningen toe, onder meer speciaal voor ouderen”, zegt Marije Zijlstra, projectleider van het programma. “Binnen zogeheten zorgcirkels, waarin voorzieningen op loopafstand zijn, zorgen we voor levensloopbestendige woningen.”
In 2020 wilde Nieuwegein het programma Woonwijs voor de periode 2022-2026 met partners herijken. “We hadden daar een frisse, deskundige blik en inspiratie van buitenaf voor nodig”, zegt Zijlstra. De gemeente zocht hiervoor contact met het OWZ-team van de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO). “Mijn rol is die van geïnteresseerde buitenstaander”, zegt Daniëlle Harkes, expert van het OWZ-team. “Ik heb in principe 80 uur om advies te geven en klankbord te zijn.”
“Nieuwegein had al een goed beeld van wat ze met het programma wilde”, vertelt Harkes verder. “Ze waren voor mijn komst al in gesprek met partners: inwoners, zorgaanbieders, welzijnsorganisaties en woningcorporaties. Dat is heel belangrijk, omdat je beleid voor wonen en zorg echt samen moet vormgeven.” Harkes sloot aan bij een deel van de gesprekken met stakeholders. Er volgde een intensief traject van fysieke en online bijeenkomsten, wat in september 2021 leidde tot het Nieuwegeins Akkoord Woonwijs.
Hans Adriani, onder meer wethouder wonen, bouwen en transformeren én voorzitter van de landelijke Taskforce Wonen en Zorg, wilde met het Akkoord commitment van alle betrokken partijen vastleggen. “Voor wonen en zorg ontbreekt een wettelijk kader om met elkaar afspraken te maken. Vanuit de Taskforce stimuleren wij partijen om de woonzorgopgave lokaal en gezamenlijk aan te pakken. Ik ben er dan trots op dat we in Nieuwegein een kader met concrete actiepunten voor alle partijen hebben!” In oktober is het Akkoord unaniem door de raad aangenomen. Zijlstra: “Mét veel complimenten voor het ambitieuze en integrale plan.”
Zijlstra kijkt tevreden terug op de samenwerking met OWZ-expert Harkes. “Vanwege haar deskundigheid, maar ook door haar bescheiden optreden. Ze voegt zich heel fijn in het team, dacht mee en droeg inspirerende voorbeelden van andere gemeenten als oplossing aan. Daniëlle is een sparringpartner die ontzorgt. Door bijeenkomsten voor te bereiden, interviews uit te werken, input te geven, stukken voor het Akkoord te schrijven en als dagvoorzitter op te treden. Die rol als onpartijdige dagvoorzitter is heel belangrijk. Daarmee ben je als gemeente ook gewoon een van de partijen aan tafel. Het zorgt voor een gelijkwaardig gesprek en helpt om draagvlak te creëren.”
Zijlstra raadt andere gemeenten aan het OWZ-team in te schakelen. “Ook als je nog niet zo ver bent in het samenbrengen van wonen en zorg. Een expert kan je helpen om jouw startpunt te bepalen hoe je deze opgave als gemeente aanpakt.” En die opgave is groot en onafwendbaar, benadrukt Harkes: “De vergrijzing komt er in elke gemeente aan. Als OWZ-team kunnen we die ontwikkeling in goede banen helpen leiden en verhelderen wat daar allemaal voor nodig is.”
Daarnaast biedt de Taskforce ook een praktische handleiding voor het schrijven van een woonzorgvisie. Veel gemeenten hebben een woonvisie, maar besteden daarin nog te weinig aandacht aan wonen én zorg. De nieuwe Handreiking Woonzorgvisie, ontwikkeld door Platform31, helpt gemeenten hierbij op weg.
