Dit blijkt uit de publicatie Jezelf zijn in het verpleeghuis. Intimiteit, seksualiteit en diversiteit onder bewoners van verpleeg- en verzorgingshuizen.
Een op de zeven ondervraagde bewoners van verpleeghuizen en verzorgingshuizen (15%) mist romantisch of seksueel contact. Dat percentage ligt op 25% onder mannen en 85-‘ers. Daarentegen mist 82% dit type contact niet.
Het gemis aan romantisch of seksueel contact hangt samen met een negatievere ervaren kwaliteit van leven: bewoners die het missen, zijn minder gelukkig, eenzamer, hebben meer psychische problemen, ervaren minder levenslust en zijn ook minder tevreden met het leven.
Bijna de helft van de bewoners ervaart voldoende privacy om romantisch of seksueel intiem te zijn, 14% ervaart deze ruimte juist niet.
Bewoners denken positief over diversiteit: 82% vindt dat iedereen - ongeacht achtergrond, zichzelf kan zijn, 91% vindt dat de levensovertuiging wordt gerespecteerd en 73% heeft geen enkele moeite met homoseksueel of lesbisch verzorgend personeel.
Lesbische, homoseksuele en biseksuele (LHB) bewoners ervaren dezelfde kwaliteit van leven als hun heteroseksuele medebewoners. Zij verschillen niet in termen van geluk, eenzaamheid, psychische klachten, levenslust, tevredenheid met het leven, veiligheidsgevoel en de beoordeling van de interpersoonlijke zorg.
Dit blijkt uit de publicatie Jezelf zijn in het verpleeghuis. Intimiteit, seksualiteit en diversiteit onder bewoners van verpleeg- en verzorgingshuizen van het Sociaal en Cultureel Planbureau (SCP) die op Valentijnsdag 2018 verschijnt. Over intimiteit en seksualiteit bij ouderen wordt vaak ‘lacherig’ gedaan en er is weinig bekend over de behoeften en opvattingen van ouderen zelf. Omdat de politieke en maatschappelijke aandacht voor het onderwerp wel toeneemt, voerde het SCP een verkennend onderzoek uit.
15% mist romantisch of seksueel contact
Een op de zeven ondervraagde bewoners (15%) geeft aan romantisch of seksueel contact te missen, terwijl dit voor 82% niet geldt. Het percentage dat wel deze vorm van contact mist, ligt hoger onder mannen (25%) en onder bewoners jonger dan 85 jaar (24%). Bewoners die nog een partner hebben missen dit contact niet meer of minder dan bewoners zonder partner. Een deel van de bewoners ervaart wrijving tussen de behoefte aan privacy en de behoefte aan intimiteit: 14% vindt dat er onvoldoende privacy is om romantisch of seksueel intiem te zijn (49% vindt dat deze ruimte er wel is). Onder degenen die wrijving ervaren, is het percentage dat romantisch of seksueel contact mist hoger (26%).
Samenhang gemis aan contact en kwaliteit van leven
Het wel of niet missen van romantisch of seksueel contact hangt niet samen met iemands fysieke capaciteiten om allerlei dagelijkse handelingen (traplopen, zichzelf wassen, etc.) nog zelf te doen. Het missen hangt wel samen met indicatoren van een slechtere ervaren kwaliteit van leven: ouderen die zeggen dit type contact te missen, geven ook aan minder gelukkig te zijn, zich eenzamer te voelen, minder levenslust te hebben en met meer psychische klachten te kampen.
Grote meerderheid bewoners ervaart ruimte voor diversiteit
Ouderen in verpleeghuizen en verzorgingshuizen ervaren ruimte voor diversiteit en het zichzelf kunnen zijn. De overgrote meerderheid (82%) heeft het idee zichzelf te kunnen zijn (3% vindt van niet) en 91% heeft het idee dat hun levensovertuiging gerespecteerd wordt in de instelling (1% vindt van niet). Ondervraagde LHB bewoners ervaren dezelfde ruimte als heteroseksuele bewoners, terwijl ouderen met een migrantenachtergrond minder ruimte voor diversiteit ervaren dan autochtone ouderen. Ook met homoseksueel of lesbisch personeel zou de meerderheid van de ondervraagde bewoners geen moeite hebben: 73% vindt dat niet vervelend, 10% vindt dat wel vervelend.
Geen verschillen in leefsituatie LHB en heteroseksuele bewoners
Van de ondervraagde LHB bewoners heeft 70% het idee dat ze hier open over kunnen zijn in hun instelling, terwijl 14% denkt dat dat niet kan. De ervaren kwaliteit van leven verschilt niet tussen LHB en heteroseksuele bewoners: beide groepen rapporteren dezelfde niveaus van psychische problemen, eenzaamheid, geluk, levenslust en tevredenheid met het leven. Zij hebben ook in dezelfde mate het gevoel dat verzorgenden hen serieus nemen en dat ze dingen in vertrouwen aan hen kwijt kunnen. Ook voelen ondervraagde LHB bewoners zich niet onveiliger dan heteroseksuele bewoners en hebben zij geen groter gemis aan romantisch en seksueel contact.
Onderzoek Ouderen in instellingen
SCP-medewerkers Lisette Kuyper, Debbie Verbeek-Oudijk en Cretien van Campen verrichten dit onderzoek. Het signalement is gebaseerd op informatie uit het ‘Onderzoek Ouderen in Instellingen 2015/’16’ dat het SCP in samenwerking met het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) heeft uitgevoerd. Er zijn 958 bewoners van 55 jaar en ouder geïnterviewd over hun ervaringen en oordelen. Het spreekt voor zich dat dit bewoners betreft die nog geïnterviewd konden worden. Over de behoeften en opvattingen van verpleeghuisbewoners met dementie of andere ernstige cognitieve beperkingen, kan op basis van deze studie niets worden gezegd.
