De vertrouwensinspecteurs van de Inspectie van het Onderwijs kregen voor het tweede achtereenvolgende schooljaar minder nieuwe meldingen binnen. De meldingen waren qua inhoud wel ingewikkelder en bovendien urgenter. Na een eerdere daling steeg het aantal meldingen over seksueel misbruik en seksuele intimidatie. Daar was ook vaker een leraar of ander personeel bij betrokken. De inspectie vindt die stijging van incidenten zorgelijk en benadrukt dat scholen ervoor moeten zorgen dat hun leerlingen zich veilig kunnen voelen.
In totaal ontvingen de vertrouwensinspecteurs in het schooljaar 2014/2015 2.000 meldingen, tegenover 2.182 in het jaar ervoor. Er kwamen minder meldingen binnen rond psychisch geweld (van 1.174 naar 1.098) en fysiek geweld (van 543 naar 426). Het aantal meldingen rond seksuele intimidatie steeg licht (van 249 naar 254). Die laatste gingen meestal over ongewenste hinderlijke aanrakingen, of over ongewenst gedrag via sociale media. Na een kortstondige daling nam het aantal meldingen rond seksueel misbruik nu weer sterk toe, van 86 naar 112 meldingen. Verder ziet de inspectie maatschappelijke tendensen terug in de meldingen. Zo steeg het aantal meldingen over discriminatie. Ook ging het aantal meldingen over radicalisering iets omhoog en kwamen voor het eerst meldingen binnen over leerlingen/studenten die mogelijk naar Syrië willen vertrekken.
Oproep: maak werk van veiligheid
Het aantal meldingen over seksueel misbruik nam vooral toe vanuit het voortgezet onderwijs. Vaker dan in het verleden - bij een op de drie meldingen - gaat bij seksueel misbruik de klacht over een leraar of een andere zogeheten met taken belast persoon. Bij ruim de helft van alle misbruikmeldingen gaat het om een ernstig zedendelict: ontucht, verkrachting of aanranding. Bij een op de vijf meldingen wordt de melding geregistreerd onder ‘ontucht met misbruik gezag’, dat wil zeggen dat de ontuchtige handeling zou zijn gepleegd door een met taken belast persoon, waarbij deze persoon misbruik maakte van zijn gezagsverhouding.
Wettelijk zijn schoolbesturen en scholen verplicht om zorg te dragen voor de sociale, psychische en fysieke veiligheid van leerlingen. De inspectie roept scholen daarom op om werk te maken van gedragscodes voor hun leraren, niet-onderwijzend personeel en leerlingen. Verder moeten scholen en andere onderwijsinstellingen passende seksuele voorlichting geven, zorgen voor de weerbaarheid van leerlingen en onveilige situaties voorkomen.
Vertrouwensinspecteurs
Problemen in of rond de school op het gebied van seksuele intimidatie en seksueel misbruik, psychisch en fysiek geweld en discriminatie en radicalisering kunnen worden gemeld aan de vertrouwensinspecteur van de inspectie. Ouders, leerlingen, docenten, directies, besturen, maar ook vertrouwenspersonen kunnen dit doen. De vertrouwensinspecteur luistert, informeert en adviseert zo nodig. Ook kan de vertrouwensinspecteur adviseren in het traject van het indienen van een formele klacht of een aangifte. De vertrouwensinspecteur zelf is wettelijk vrijgesteld van het doen van aangifte. In het geval van vermoeden van seksueel misbruik door een met taken belaste persoon zijn besturen verplicht om met de vertrouwensinspecteur te overleggen.
