Patiëntenkoepel Landelijk Platform GGz wil dat er een autoriteit met doorzettingsmacht komt waar kinderen en ouders terecht kunnen die te lang moeten wachten op zorg of niet de juiste zorg krijgen aangeboden. Gemeenten die verantwoordelijk zijn voor de jeugdzorg hebben te weinig geld, te weinig kennis en hulp laat te lang op zich wachten.
Wachtlijsten
De overgang van de jeugdzorg naar gemeenten gaat gepaard met veel problemen. Kinderen die zorg nodig hebben, moeten vaak zo lang wachten dat ouders met hun handen in het haar zitten. Ze worden van het kastje naar de muur gestuurd: naar de gemeente, het wijkteam of de hulpverlener. Daarnaast zorgen bezuinigingen voor wachtlijsten of het afschaffen van specialistische zorg waardoor steeds meer kinderen thuis zitten.
Marjan ter Avest van Landelijk Platform GGz krijgt nog steeds veel zorgelijke signalen over de lange wachttijden. "Vorige week een melding van een ouder van een kind met een ernstige eetstoornis. Het kind woog nog maar 40 kilo. En zij zijn al vanaf juni op zoek naar passende zorg. Ze hebben al zes intakegesprekken gehad en heel veel hulpverleners gezien. Ze worden geconfronteerd met wachttijden van drie maanden."
Het Landelijke Platform GGz wil nu dat kinderen en ouders die maanden moeten wachten op passende zorg een beroep kunnen doen op een organisatie die doorzettingsmacht moet krijgen om desnoods buiten de gemeente en gecontracteerde zorgverleners om, daadwerkelijk te realiseren dat kinderen op tijd de zorg krijgen.
De bedoeling is dat in samenspraak met de ouders en het kind er de juiste hulp komt en dat ouders zich gehoord en gesteund voelen. De autoriteit laat niet los voordat dit is gerealiseerd en het kind (en het gezin) de zorg krijgt die nodig is.
Afspraak
Staatssecretaris Martin van Rijn gaat niet in op het voorstel van het Landelijk Platform GGz. Hij verwijst naar het landelijk Advies- en Klachtenbureau Jeugdzorg en stelt dat er allerlei mogelijkheden zijn om bij je eigen gemeente aan de bel te trekken.
"Als een kind snel jeugdhulp nodig heeft, moet dat snel geregeld worden door gemeenten en instellingen. Dat is de afspraak die gemeenten vorig jaar nog hebben bevestigd. Van het kastje naar de muur gestuurd worden, mag nooit voorkomen", aldus Van Rijn, die van het Landelijk Platform GGZ en andere cliëntenorganisaties graag namen en rugnummers ontvangt over waar dit precies speelt. "Zodat we het er zo gericht mogelijk met de VNG en betreffende gemeente(n) over kunnen hebben.”
Onontwarbare kluwen
Een Kamermeerderheid van CDA, PvdA, D66 en SP vindt het voorstel van het Landelijk platform GGz wel een goed idee. Loes Ypma van de PvdA en Vera Bergkamp van D66 vinden dat er van hogerhand moet worden ingegrepen en dat staatssecretaris Van Rijn met een oplossing moet komen, omdat te veel kinderen nu tussen wal en schip raken.
Het CDA wil Van Rijn schriftelijke vragen stellen. CDA-Kamerlid Mona Keijzer: "Ik hoor ook geregeld dat het tijdig en goede zorg regelen voor veel ouders een onontwarbare kluwen is. Hoewel er meerdere mogelijkheden zijn om dit te bespoedigen. Blijkbaar werken deze niet. Het zou daarom goed zijn om bij het ministerie van VWS een (tijdelijke) makelaarsfunctie in te richten die naast ouders gaat staan."
SP-Kamerlid Nine Kooiman heeft in het verleden al eerder gepleit voor een vergelijkbare oplossing. "De autoriteit nu is er een zonder tanden en kan helemaal niks. Dus het lijkt mij een goede voor het komende debat hierover."
Verantwoordelijkheid
Jack van de Kruijs adviseert gemeenten en zorgverleners in heel Nederland over het inrichten van de jeugdzorg, een taak die ze nu ruim een jaar vervullen. “Gemeenten zetten heel sterk in op eigen kracht. Daarnaast hebben gemeenten te kampen met Rijksbeleid waarbij de budgetten nu pas duidelijk zijn geworden en dat betekent dat de budgetten fors gekort zijn.”
Naast de budgetten is het voor veel gemeenten ontzettend lastig een goed overzicht te krijgen. Jack van der Kruijs: “We zien dat ongeveer de helft van de gemeenten grote problemen heeft om inzichtelijk te krijgen welke zorg er in welk gezin actief is.”
Directeur Robert Vermeiren van het Centrum voor Kinder- en Jeugdpsychiatrie Curium is het eens met het plan. "Er moet regie zijn vanuit de overheid; de staatssecretaris moet hier zijn verantwoordelijkheid nemen, zodat ieder kind de zorg krijgt die het nodig heeft."
Reactie VNG
'Iedere klacht van ouders, kinderen of professionals is er één te veel. Het is belangrijk dat knelpunten individueel worden opgepakt zodat ouders en kinderen zich gehoord en geholpen voelen. Het is daarom goed dat cliëntenorganisaties en brancheorganisaties klachten actief ophalen. Ook de cliëntenmonitor biedt ouders de mogelijkheid actief aan te geven wat zij als knelpunten ervaren. Het is niet zozeer een wetenschappelijk onderzoek maar meer een inventarisatie van wat aan respons is binnengekomen bij het meldpunt. Naar het nieuwe jeugdstelsel is nog niet zoveel systematisch onderzoek gedaan. De twee onderzoeken die gedaan zijn, bijvoorbeeld door de kinderombudsman wijzen in de richting dat de ontwikkeling die gekozen is goed is. Het stelsel moet zich nog doorontwikkelen in de komende jaren, maar de vooruitzichten zijn beter. En ook staat in het onderzoek van de kinderombudsman dat cliënten over het algemeen tevreden zijn; gemiddeld geven de respondenten een 7,4 voor de jeugdhulp die zij op dit moment ontvangen. Maar toch kan het beter. Het is goed als brancheorganisaties en cliëntenorganisaties zich met de gemeenten willen inzetten voor verbeteringen in het nieuwe stelsel.'
Lees ook
