Lagere leesvaardigheid komt veel vaker voor bij mensen met financiële problemen. Uit onderzoek van de Rijksuniversiteit Groningen in samenwerking met Syncasso Gerechtsdeurwaarders, Kredietbank Nederland en Stichting Lezen & Schrijven blijkt dat de helft van de mensen die kampen met financiële problemen waarschijnlijk ook moeite hebben met lezen. Maar liefst 50,3% van de deelnemers aan het onderzoek – klanten van Kredietbank Nederland en Syncasso Gerechtsdeurwaarders – kreeg de ‘indicatie laaggeletterdheid’, terwijl in heel Nederland 18% van de populatie laaggeletterd is. Dat betekent dat ze niet volwaardig kunnen deelnemen aan de samenleving, omdat zij onder het door de overheid gestelde taalniveau scoren.
Het is de eerste keer dat met een gevalideerd meetinstrument, de Taalmeter van Stichting Lezen & Schrijven, onderzoek is gedaan naar leesvaardigheid onder mensen met schuldenproblematiek in Nederland. Het onderzoeksrapport waarin deze resultaten worden gepresenteerd is deze week aangeboden aan staatssecretaris Van Ark van Sociale Zaken en Werkgelegenheid.
Communicatie verbeteren
Nu de eerste fase van het project is afgerond, gaan de initiatiefnemers aan de slag om oplossingen te bedenken om effectief te communiceren met laaggeletterden met financiële problemen. Carry de Niet, directeur Kredietbank Nederland: “Het onderzoek bevestigt het vermoeden van onze medewerkers dat het percentage laaggeletterden onder mensen met financiële problemen hoger ligt dan gemiddeld. Dit heeft grote gevolgen voor de laaggeletterden zelf en voor de maatschappij als geheel. Op basis van de uitkomsten zullen Kredietbank Nederland en Syncasso Gerechtsdeurwaarders in samenwerking met Stichting Lezen & Schrijven nieuwe communicatiemiddelen ontwikkelen. Met als doel dat deze groep mensen geen belangrijke informatie hoeft te missen die kan helpen bij het oplossen of tegengaan van de financiële problemen waarin ze verkeren.”
Taboes
Geke Van Velzen, directeur-bestuur van Stichting Lezen & Schrijven, hoopt dat dit onderzoek helpt om taboes te doorbreken: “Nu aangetoond is dat de helft van de mensen met financiële problemen waarschijnlijk moeite heeft met lezen, is het belangrijk dat schuldhulpverleners en deurwaarders daar rekening mee houden. Laaggeletterdheid herkennen, communicatie vereenvoudigen en ruimte maken voor persoonlijk contact. Juist het persoonlijke contact is belangrijk, zo ontstaat er ruimte om ook andere dingen te bespreken die nodig zijn om uit de schulden te komen en te blijven. Zo kan iemand bijvoorbeeld worden doorverwezen naar een Taalhuis in de buurt. Op die manier worden twee taboes doorbroken, namelijk die van schulden en van laaggeletterdheid.”
Vervolg
De volgende stap in het project is het verzamelen van suggesties om de problemen waar men tegenaan loopt, te verhelpen. Op basis hiervan worden samen met Stichting Lezen & Schrijven nieuwe communicatiemiddelen en richtlijnen voor communicatie uitgewerkt. De effectiviteit van deze nieuwe communicatiemiddelen wordt in de tweede helft van 2018 getest bij de doelgroep. De bevindingen en daaropvolgende aanbevelingen voor andere organisaties zullen in de eerste helft van 2019 breed gedeeld worden met ketenpartners en andere belangstellenden.
