De geregistreerde jeugdcriminaliteit in Nederland daalt in de periode 2007 tot 2017 jaarlijks, blijkt uit de meest recente Monitor Jeugdcriminaliteit (MJC) van het WODC en het CBS. De daling is echter niet bij iedere subgroep of overal in Nederland even sterk.
Binnen gemeentes verloopt de daling schoksgewijs met variatie binnen buurten. En in een enkel geval is sprake van stabilisatie van de trend. Mogelijke verklaringen voor de dalende jeugdcriminaliteit zijn onder andere veranderende prioriteiten in de opsporing of registratie-effecten, een kritischere houding ten opzichte van risicogedrag, de digitalisering van de samenleving en toegenomen beveiliging. De MJC wordt tweejaarlijks op verzoek van het Ministerie van Justitie en Veiligheid uitgevoerd.
Meer weten in 1,5 minuut?
Binnen gemeentes verloopt de daling schoksgewijs met variatie binnen buurten. En in een enkel geval is sprake van stabilisatie van de trend. Mogelijke verklaringen voor de dalende jeugdcriminaliteit zijn onder andere veranderende prioriteiten in de opsporing of registratie-effecten, een kritischere houding ten opzichte van risicogedrag, de digitalisering van de samenleving en toegenomen beveiliging. De MJC wordt tweejaarlijks op verzoek van het Ministerie van Justitie en Veiligheid uitgevoerd.
Uit deze MJC blijkt dat de landelijke daling in jeugdige geregistreerde verdachten en strafrechtelijke daders zich voordoet ongeacht achtergrondkenmerken (zoals leeftijd, migratieachtergrond, gezinssamenstelling, al dan niet schoolgaand, wel of niet voortijdig schoolverlaters), woongemeente of gemeente waar het delict is gepleegd. Wel is de daling onder sommige subgroepen of in sommige regio’s meer schoksgewijs dan jaarlijks continu. Op lokaal niveau, bijvoorbeeld in buurten waar relatief veel jeugdcriminaliteit wordt geregistreerd, de zogenoemde hot spots, is variatie in de daling. In sommige hot spot buurten daalt de geregistreerde jeugdcriminaliteit sterker dan het landelijk gemiddelde, in andere is deze minder sterk of is er nauwelijks sprake van een afname.
Ook internationaal neemt de geregistreerde jeugdcriminaliteit af in de periode 2007 tot 2015. In Nederland daalt de geregistreerde criminaliteit wel sterker dan in de meeste ons omringende landen.
Hoewel ook het aantal jeugdige recidivisten daalt, lijken degenen die overblijven niet, of slechts in beperkte mate, minder te recidiveren (zie ook: recidive onder justitiabelen in Nederland).
Het aantal jeugdige veroordeelden van een cyber- of gedigitaliseerd delict is gering (minder dan 1 procent), maar dit type delict is nog niet goed in beeld in de landelijke registraties.
Waarom daalt de (geregistreerde) jeugdcriminaliteit? Enkele mogelijke verklaringen
De Monitor Jeugdcriminaliteit is primair bedoeld om trends te beschrijven, maar de bevindingen roepen de vraag op waarom de jeugdcriminaliteit daalt. De daling is hoogstwaarschijnlijk het resultaat van meerdere min of meer gelijktijdig optredende ontwikkelingen waarvan er vier in de MJC worden beschreven. Zo kan de daling mogelijk verklaard worden door registratie-effecten, verandering in prioriteiten in de opsporing van jeugdcriminaliteit en veranderingen in werkprocessen bij de politie (zie: Papier en werkelijkheid & Realiteit of registratie-effect).
Het is ook mogelijk dat door de toegenomen beveiliging in de samenleving (denk aan inbraakbeveiliging van auto’s en woningen tot aan cameratoezicht) de gelegenheid tot het plegen van (vermogens)delicten is afgenomen en daarmee criminele carrières in de kiem zijn gesmoord. Daarnaast kan de daling een resultaat zijn van de digitalisering van de samenleving, zoals social media gebruik (zie: Social media en smartphones als verklaring voor de dalende jeugdcriminaliteit).
Tot slot, jongeren en hun ouders zijn in de afgelopen jaren afwijzender geworden ten opzichte van risicogedrag, zoals alcoholgebruik, voortijdig schoolverlaten of delinquentie. Deze veranderende sociaal culturele houding ten aanzien van dergelijk risicogedrag wordt als vierde mogelijke verklaring genoemd voor de dalende jeugdcriminaliteit (zie: De daling in jeugddelinquentie: minder risico, meer bescherming?).
