'Combinatie studie-mantelzorg funest voor studiesucces'

Rick Kwekkeboom, een expert op het gebied van mantelzorg, baseert haar uitspraken op een onderzoek onder jonge mantelzorgers dat zij op dit moment uitvoert onder studenten aan de Hogeschool van Amsterdam.

Kwekkeboom hanteert daarbij de algemeen geldende definitie van een jonge mantelzorger: ‘een jongere tot 25 jaar die opgroeit in een thuissituatie waarin een naaste zorg nodig heeft.’ Kwekkeboom maakt in haar onderzoek onderscheid tussen de 'actieve' jonge mantelzorgers, zij die daadwerkelijk zorg verlenen aan een hulpbehoevend familielid en ‘passieve' jonge mantelzorgers, degenen die met een ziek familielid wonen maar zelf geen zorgtaken vervullen.

60 PROCENT

Voor haar onderzoek heeft Kwekkeboom dit studiejaar enquêtes afgenomen onder ruim 800 HvA-studenten, aangevuld met kwalitatief onderzoek. Uit een eerste analyse blijkt dat zes op de tien ondervraagden (60%) behoort tot de groep ‘actieve jonge mantelzorger’ en thuis als jonge mantelzorger daadwerkelijk zorgtaken verricht.

VERZUIM

Uit de analyse valt verder op dat de groep jonge mantelzorgers mét zorgtaken aanmerkelijk vaker verzuimt op school. Van de studenten mét zorgtaken heeft 56% de laatste twee weken een les of schoolafspraak gemist, en heeft 37% zelfs meerdere malen in twee weken verzuimd. Onder de jonge mantelzorgers zónder zorgtaken is het percentage verzuim ‘slechts’ 22% en heeft ‘maar’ 12% meer dan één les gemist.

STUDIEVERTRAGING

Kwekkeboom heeft daarnaast aanvullende uitgebreide interviews gehouden met zestien jonge actieve mantelzorgers. Uit dit kwalitatieve onderzoek blijkt dat de combinatie zorg en studie in de meeste gevallen leidt tot aanzienlijke studievertraging. Slechts twee van de zestien geïnterviewde studenten hebben géén studievertraging opgelopen door de mantelzorg. De overige veertien studenten hebben als gevolg van de combinatie studie-mantelzorg een vertraging opgelopen van een half jaar tot twee jaar.

Ook geven studenten aan over te stappen naar een ander onderwijstype (van universiteit naar hbo of zelfs mbo) doordat de zorg lastig te combineren is met studie. “Een verliespost voor hogescholen en universiteiten, en een verspilling van talent”, zegt de lector hierover.

FLEXIBELE ONDERWIJS- EN TENTAMENREGELINGEN

Wat zou de jonge mantelzorgers helpen? Uit het kwalitatieve onderzoek blijkt dat zij behoefte hebben aan flexibele onderwijs- en tentamenregelingen, zoals meer herkansingsmogelijkheden, meer tijd voor opdrachten, soepelere aanwezigheidsplicht en soepelere tentamenregelingen.

TOPSPORTSTUDENTEN

Kwekkeboom pleit er dan ook voor dat hogescholen en universiteiten meer rekening houden met deze groep studenten door hen, net als nu bij topsportstudenten, te koppelen aan een coach (bijvoorbeeld de studieloopbaanbegeleider) die hen helpt bij het flexibiliseren van hun studie. Deze structurele begeleiding en de bijbehorende flexibele onderwijs- en tentamenregelingen zijn wel geregeld voor topsportstudenten, maar nog niet voor de mantelzorgstudenten. Terwijl zij volgens Kwekkeboom “in feite ook topsport leveren”.

Lees meer over het onderwerp 'mantelzorg' in het dossier mantelzorg.