Een uithuisplaatsing van een kind of jongere is een zeer ingrijpende en complexe beslissing en niet zonder gevolgen. Bij zowel een uithuis- als crisisplaatsing, doorloopt de jeugdprofessional verschillende stappen. De recent verschenen Richtlijn Uithuisplaatsing voor jeugdhulp en jeugdbescherming en Richtlijn Crisisplaatsing voor jeugdhulp en jeugdbescherming beschrijven dat traject uitgebreid. De richtlijnen bundelen op dit gebied de meest actuele kennis en ervaring.
Cyclische trajecten
In beide richtlijnen staat de gedachte centraal dat een kind of jongere bij voorkeur bij zijn eigen ouders opgroeit. Een belangrijke aanbeveling in elk van de richtlijnen is dan ook om uithuis- of crisisplaatsing zo veel mogelijk te voorkomen. Ze worden gezien als uiterste maatregel. In beide richtlijnen komt een jeugdprofessional stap voor stap zorgvuldig tot zijn besluit. Uithuisplaatsing of crisisplaatsing is geen moment, maar een heel traject. Want voordat sprake is van de feitelijke plaatsing, is er vaak al veel gebeurd: ouders hebben bijvoorbeeld van alles zelf geprobeerd, diverse hulpverleners zijn betrokken, allerlei interventies zijn ingezet. Uiteindelijk is dit niet voldoende gebleken en is (toch) een uithuis- of crisisplaatsing noodzakelijk. Met dat besluit is het traject nog niet afgelopen. Denk aan het verlenen van andere hulp die het gezin nodig heeft. Het is belangrijk dat die voorafgaand of direct na de uithuisplaatsing van start gaat. Ook blijven vader en moeder de ouders, al voeden zij hun kind (voorlopig) niet meer op. Bovendien wordt na een tijd besloten of een kind weer naar huis kan of niet. Het is belangrijk dat het hele traject doelgericht is: formuleer daarom steeds heldere doelen. Spreek bijvoorbeeld af dat ouders hun psychische problematiek aanpakken zodat zij thuis weer veilig voor hun eigen kind kunnen zorgen. Het hele traject is tot slot cyclisch van aard: stappen kunnen herhaaldelijk worden doorlopen en doelen kunnen worden bijgesteld.
Richtlijnen jeugdhulp en jeugdbescherming
Het ontwikkelen van richtlijnen voor de jeugdhulp en jeugdbescherming is een initiatief van drie beroepsverenigingen in de jeugdhulp. Dit zijn het Nederlands Instituut van Psychologen (NIP), de Nederlandse Vereniging van Pedagogen en Onderwijskundigen (NVO) en de Nederlandse Vereniging van Maatschappelijk Werkers (NVMW). Zowel de ontwikkeling als de invoering van veertien richtlijnen wordt gesubsidieerd door het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport. De programmaorganisatie van de Richtlijnen jeugdhulp en jeugdbescherming is in handen van het Nederlands Jeugdinstituut. Bij het ontwikkeltraject zijn wetenschappers, professionals en cliënten nauw betrokken. Zij denken en schrijven mee en leveren op verschillende momenten commentaar. Nadat alle commentaren zijn verwerkt, autoriseren NIP, NVO en NVMW de richtlijn. Richtlijnen gelden vanaf de autorisatie als professionele standaarden van de betreffende beroepsgroepen en dragen bij aan het verbeteren van de kwaliteit van de jeugdhulp en de jeugdbescherming.
Download de richtlijnen
De Richtlijn Uithuisplaatsing voor jeugdhulp en jeugdbescherming en de Richtlijn Crisisplaatsing voor jeugdhulp en jeugdbescherming zijn elk voorzien van praktische werkkaarten voor professionals. Daarnaast is in een apart document de onderbouwing van de richtlijn opgenomen en is er een cliëntversie gemaakt. Beide richtlijnen zijn geautoriseerd door beroepsverenigingen NIP, NVO en NVMW. De richtlijnen, werkkaarten, onderbouwingen en cliëntversies zijn te downloaden op www.richtlijnenjeugdhulp.nl.
