Artsen mogen bij de keuze welke medicijnen of hulpmiddelen zij hun patiënten voorschrijven, niet worden beïnvloed door betalingen van fabrikanten. Om de naleving hiervan te versterken, is een wetsvoorstel opgesteld voor een verplicht openbaar Transparantieregister zorg. In dit register wordt iedere transactie tussen fabrikant en arts van 50 euro of meer geregistreerd. De Autoriteit Persoonsgegevens (AP) heeft grote twijfels bij het nut van dit openbare register. Dat schrijft de AP in een advies aan de Tweede Kamer.
Volgens de AP maakt vermelding in het Transparantieregister zorg een aanzienlijke inbreuk op het grondrecht op gegevensbescherming van de arts.
Zo’n vermelding hoeft namelijk helemaal niet te betekenen dat sprake is van een verboden betaling, terwijl dat beeld wel makkelijk kan ontstaan.
Verder is onduidelijk waarom een openbaar register in dit geval nodig is.
Voor de AP staat het doel van het register niet ter discussie. Maar is het wel behoorlijk onzeker of de openbaarheid van het register effectief bijdraagt aan dit doel.
De toelichting bij het wetsvoorstel motiveert het belang van openbaarheid vooral onder verwijzing naar het nut voor journalisten en patiënten. Maar geeft geen antwoord op de vraag hoe zij het register kunnen gebruiken om verboden betalingen aan de kaak te stellen.
Het is immers onwaarschijnlijk dat betalingen worden gemeld die duidelijk verboden zijn. Het register geeft dus vooral inzicht in de gevallen die niet per se problematisch zijn.
Bovendien kunnen patiënten en journalisten deze gevallen eigenlijk niet goed beoordelen, omdat deze personen – anders dan de Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd (IGJ)– doorgaans geen toegang hebben tot de achterliggende contracten tussen fabrikanten en artsen waaruit het verboden karakter kan blijken.
Ook geeft de toelichting geen antwoord op de vraag waarom een openbaar register nodig is naast het – eventueel te intensiveren – toezicht door de IGJ.
De AP adviseert daarom de noodzaak van openbare toegang tot het register nader te motiveren. Of om alleen de IGJ toegang te geven tot het register.
Lees het advies hier
