Veel mensen met een beperking, een chronische ziekte of psychische aandoening ondervinden problemen bij het zelfstandig wonen. Dit blijkt uit de meldactie wonen van Ieder(in), de Patiëntenfederatie Nederland en Mind/LPGGz. Er zijn te weinig geschikte woningen, eenzaamheid komt veel voor en de brandveiligheid is sterk onvoldoende.
Het overheidsbeleid is erop gericht dat mensen met een beperking, een chronische ziekte of psychische aandoening zo veel mogelijk zelfstandig leven. Uit de meldactie, waaraan 4600 mensen hebben meegedaan, blijkt dat dit niet vanzelf gaat.
Bijna de helft van de deelnemers geeft aan dat hun woning eigenlijk niet geschikt is. Maar verhuizen is moeilijk omdat er weinig keuze is als het gaat om geschikte woningen. Een deelnemer meldt: “Voor een aangepaste woning kan ik hier alleen terecht in een instelling voor ouderen of verstandelijk gehandicapten. Terwijl ik 41 ben en uitsluitend een lichamelijke beperking heb.” Veel mensen zijn dus aangewezen op woningaanpassingen. Ruim een derde geeft aan dat het ondanks aanpassingen behelpen blijft en dat er betere aanpassingen nodig zijn.
Ook het gebrek aan ondersteuning is regelmatig een probleem. Ruim dertig procent vindt er onvoldoende hulp geboden wordt bij het schoonmaken van het huis. Bijna veertig procent van de mensen met een verstandelijk beperking ervaart gebrek aan hulp bij het structuur aanbrengen in de dag.
Uit de meldactie blijkt verder dat eenzaamheid veel voorkomt: 14% voelt zich vaak of altijd eenzaam. Voor mensen met een verstandelijke beperking of psychische aandoening ligt dat percentage nog een stuk hoger: 29% respectievelijk 40%. Deze beide groepen hebben vaak ook weinig contacten in de buurt en voelen zich vaak niet echt thuis in hun buurt.
De meldactie maakt duidelijk dat brandveiligheid extra aandacht behoeft nu steeds meer mensen met een beperking of aandoening - waaronder veel ouderen - zelfstandig wonen. Slechts 53% weet hoe je de woning bij brand moet verlaten. Kenmerkend citaat: “Bij brand mag je de lift niet gebruiken, maar ik kan niet trappenlopen…” Bijna een kwart van de mensen heeft geen enkele voorziening; dus geen rookmelder, brandblusser of vluchtplan.
De organisaties doen een aantal aanbevelingen om de geconstateerde problemen te verhelpen.
Er moeten veel meer woningen worden gebouwd die makkelijk aanpasbaar zijn en ‘levensloopbestendig’. En woningcorporaties moeten renovaties aangrijpen om woningen geschikt te maken. Verder willen de organisaties gerichte ondersteuning voor mensen die last hebben van eenzaamheid, zoals hulp bij het leggen van contacten.
Om de brandveiligheid te verbeteren moeten er speciaal voor deze kwetsbare groepen nieuwe vormen van voorlichting worden ontwikkeld. Bijvoorbeeld voorlichting op maat door een wijkbrandweerman.
Tot slot pleiten de organisaties ervoor dat ‘wonen’ ook ter sprake komt in het ‘keukentafelgesprek’ als mensen ondersteuning aanvragen bij hun gemeente. Het verhelpen van knelpunten in het wonen, heeft een groot effect op het welzijn van mensen en vermindert hun afhankelijkheid van voorzieningen.
