De Raad voor de rechtspraak is verheugd over de passage in het regeerakkoord waarin staat dat er wetgeving komt die ruimte geeft aan de rechter om te experimenteren met eenvoudige procedures. Hetzelfde geldt voor de aankondiging van de ‘buurtrechter’, die zich op lokaal niveau gaat richten op juridisch eenvoudige zaken tegen lage griffiekosten. Ook is de Rechtspraak blij met de ‘schuldenrechter’ en met de uitdrukkelijke aandacht voor de problematiek van de ‘vechtscheidingen’.
Frits Bakker, voorzitter van de Raad voor de rechtspraak: ‘Het nieuwe kabinet heeft oor gehad voor onze roep om procedures laagdrempeliger en eenvoudiger te maken. Gebleken is dat huidige juridische procedures bij de geschillen van gewone mensen vaak te complex zijn en de drempels voor een gang naar de rechter te hoog. Rechters moeten verschillende instrumenten in hun gereedschapskist hebben. De Rechtspraak wil kunnen experimenteren met eenvoudige procedures. Zo’n procedure moet partijen bij elkaar brengen in plaats van het conflict alleen maar groter te maken. Denk bijvoorbeeld aan burenruzies of vechtscheidingen; om die conflicten effectief te beslechten zijn de huidige procedures niet altijd even geschikt. Rechters willen de problemen die daaraan ten grondslag liggen in samenhang kunnen bekijken en effectief oplossen.’
Schuldenrechter
In dit verband roemt Frits Bakker ook het in het regeerakkoord aangekondigde experiment met een ‘schuldenrechter’, die alle zaken van een schuldenaar geconcentreerd gaat behandelen. Frits Bakker: ‘Mensen met schulden zitten vaak gevangen in een web van problemen. Rechters kunnen alleen echt iets betekenen als ze de problemen in samenhang kunnen behandelen. We zijn blij dat dit mogelijk wordt.’
Bakker is eveneens te spreken over het feit dat in het regeerakkoord staat dat griffierechten, het geld dat moet worden betaald voor de gang naar de rechter, niet wordt verhoogd (behoudens indexatie).
Investeren in strafrechtketen
Uit het regeerakkoord blijkt verder dat er in de digitalisering van de strafrechtketen, waartoe onder meer Rechtspraak, politie en Openbaar Ministeriebehoren, wordt geïnvesteerd. In 2018 is dit 15 miljoen euro en in de jaren 2019 tot en met 2021 steeds 70 miljoen euro. Frits Bakker, die eerder al pleitte eerder voor een betere informatie-uitwisseling tussen Rechtspraak, OM en politie (zie Frits Bakker: ‘Kleed strafrechter niet verder uit’), noemt dit ‘een flinke stap in de goede richting’. Het eerder dit jaar uitgekomen rapport ‘De toekomst van de strafrechtspleging: Ambities voor gezamenlijke versterking’ (ook wel ‘commissie Van den Emster’ genoemd) becijferde de benodigde extra financiële middelen voor de hele keten op structureel 100 miljoen euro.
Technische en inhoudelijke innovatie
In de aanloop naar het nieuwe kabinet vroeg de Raad voor de rechtspraak in een brief aan de informateur van het nieuwe kabinet verder om voldoende middelen om de komende jaren op technisch en inhoudelijk gebied te kunnen innoveren. Onder inhoudelijk innoveren vallen onder meer de genoemde laagdrempelige procedures. Technisch innoveren gebeurt momenteel in het digitaliserings- en moderniseringsprogramma Kwaliteit en Innovatie. Maar ook daarna zijn er investeringen nodig voor de doorontwikkeling van de procedures, onderhoud van de automatisering, blijvende digitale innovatie en dienstverlening aan juridische professionals en rechtszoekenden. Frits Bakker: ‘In het regeerakkoord zien we dat veel van onze wensen gehoor hebben gekregen. Ik heb er vertrouwen in dat we er met het nieuwe kabinet wat betreft de budgettaire consequenties uit zullen komen. We gaan hier graag op korte termijn met de nieuwe minister van Veiligheid en Justitie over in gesprek.’
