De gemeente Eindhoven sluit 2016 af met een fors tekort van 14,6 miljoen euro, op een totale begroting van 945 miljoen euro. Dat meldt het college van B&W in de jaarrekening die nu ter controle bij de accountant ligt. Aan (BUIG)uitkeringen, ambulante jeugdzorg en WMO Begeleiding en Beschermd wonen heeft de gemeente in 2016 veel meer geld uitgegeven dan oorspronkelijk was begroot, namelijk totaal 39 miljoen euro. Een deel van dit bedrag is opgevangen door het inzetten van het laatste deel van de speciaal ingestelde Reserve Sociaal Domein. Daardoor blijft de overschrijding in 2016 beperkt tot 20 miljoen euro.
Analyse
Dat is meer dan waar de gemeente eerder rekening mee hield en waarvoor ook al maatregelen waren genomen. Het college voorziet dat ongewijzigd beleid leidt tot structurele tekorten. Daarom wordt er gewerkt aan een nadere analyse van de onderliggende oorzaken. Op basis daarvan neemt het college direct maatregelen waar dat kan en komt het met oplossingsrichtingen en voorstellen voor financiële dekking.
Kadernota
Normaal gezien brengt het college vlak voor de zomer een Kadernota uit waarin de hoofdlijnen en keuzes voor de begroting worden aangegeven. Een traditionele Kadernota komt er dit jaar niet. Wel legt het college uiterlijk 20 juni een commissienotitie aan de gemeenteraad voor. Met daarin de uitkomsten van de analyse en de uitgangspunten van het college voor andere uitdagingen en wensen en de totale begroting. Op 21 september wil het college een sluitende begroting met verantwoorde afwegingen en (financiële) oplossingsrichtingen presenteren.
Zorg voorop
Net als andere gemeenten heeft Eindhoven te maken met de (deels) negatieve financiële gevolgen van de decentralisaties in het Sociaal Domein. De gemeente calculeerde 2015 en 2016 in als overgangsjaren en reserveerde ook een bedrag van 25 miljoen om mogelijke tegenvallers op te vangen. Het was een bewuste keuze om burgers die zorg nodig hebben, deze zorg niet te onthouden. In 2016 hebben mensen die dat nodig hadden ondersteuning gekregen op het terrein van armoederegelingen, schuldhulpverlening, uitkeringen, ambulante jeugdhulp, begeleiding en beschermd wonen. De professionals in de eerste lijn (stichting WIJeindhoven) hebben veel burgers bereikt.
Risico's
Tegelijkertijd hangt daar een prijskaartje aan en wordt duidelijk dat de gemeente zich geconfronteerd ziet met financiële overschrijdingen. Risico’s en onzekerheden waren weliswaar in de afgelopen periode bekend, benoemd en ingeschat, maar ze deden zich in 2016 ook allemaal en in volle omvang voor. Zo waren er meer mensen die recht hadden op een uitkering, zorgde de nieuwe aanpak via WIJeindhoven nog niet voor een verschuiving van tweedelijns naar basisvoorzieningen - die wel was verwacht - en was de uitvoering van de sociale regelingen complex en nog niet op orde, ook door de nieuwe manier van samenwerking.
