Sociale (wijk)teams zijn voor veel gemeenten hét middel om de decentralisaties aan te pakken. In 2014 had 69% van de gemeenten al één of meerdere (wijk)teams. In 2015 werkt 86% van de gemeenten hiermee. Dit blijkt uit het onderzoek ‘Sociale wijkteams in vogelvlucht’ dat Movisie in oktober 2014 uitvoerde onder 224 gemeenten, in opdracht van het programma Sociale Teams van de VNG.
Veel gemeenten zetten sociale (wijk)teams in om de zorg en ondersteuning van burgers zo effectief en efficiënt mogelijk te organiseren. Men lijkt deze teams te zien als hét antwoord op de decentralisatie van Rijkstaken naar de gemeenten. Hoe zien deze teams er uit? Welke organisatievormen bestaan er? Wat is hun opdracht? Het onderzoek licht deze vragen uit.
Snelle groei aantal (wijk)teams
In 2013 werd nog slechts bij 32 gemeenten een beleidsnota gevonden over sociale (wijk)teams. Eind 2014 werkten al 154 gemeenten (69% van de 224 responderende gemeenten) hiermee en nog eens 17% gaf aan er begin 2015 mee te starten. Slechts 31 gemeenten (14%) zeggen de zorg en ondersteuningstaken op een andere manier te organiseren. In de meeste gemeenten is (vooralsnog) één sociaal (wijk)team actief, soms nog in de vorm van een pilot. Voor kleine regio’s is dit mogelijk voldoende, maar ook in de grotere wordt vaak (nog) niet gemeentedekkend met deze teams gewerkt.
Brede teams
Een blauwdruk van een sociaal (wijk)team bestaat niet. Gemeenten kiezen voor verschillende vormen van organisatie, aansturing en invulling. Het meest genoemde model is een breed integraal team dat alle hulpvragen oppakt. Bij de samenstelling van de sociale (wijk)teams valt op dat MEE er in 86% van de gemeenten in participeert. In meer dan 50% zit er een wijkverpleegkundige in het team, in 31% van de andere gevallen wordt daarmee samengewerkt. In 12% van de gemeenten maken ook vrijwilligers deel uit van het sociaal (wijk)team.
Maatschappelijke resultaten
Van de gepeilde gemeenten heeft 45% geen cijfermatige wijkanalyse gedaan voorafgaand aan het starten met sociale (wijk)teams. Opvallend is hier het verschil tussen grote en kleinere gemeenten: 92% van de G32 heeft vooraf een wijkanalyse gedaan tegen 48% van de kleinere gemeenten. In meer dan de helft van de gemeenten zijn afspraken gemaakt over te behalen doelstellingen in de vorm van maatschappelijke veranderingen (outcome). Als belangrijkste doelstellingen noemden gemeenten: integrale aanpak (meerdere problemen tegelijk aanpakken en ontschotting in hulpverlening), vergroten van zelfredzaamheid van burgers en het voorkomen van (escalatie van) problemen. Het vergroten van burgerparticipatie wordt hier nog weinig genoemd door de gemeenten.
Download
Download het rapport Sociale (wijk)teams in vogelvlucht.
