Ondanks de groei van de Nederlandse economie neemt de werkgelegenheid niet genoeg toe om iedereen die kan of wil werken een betaalde baan te bieden. Daarmee dreigt maatschappelijke uitsluiting voor groepen die in de crisis hun arbeidsmarktpositie zagen verslechteren, zoals laaggeschoolden, langdurig werklozen, arbeidsgehandicapten en niet-westerse migranten. Dat staat in de Arbeidsmarktanalyse 2017 die UWV vandaag heeft gepubliceerd. Het rapport beschrijft de belangrijkste uitdagingen voor de Nederlandse arbeidsmarkt.
Op macroniveau lijkt de Nederlandse economie stabiel en biedt de arbeidsmarkt goede perspectieven. De werkgelegenheid groeit de komende jaren echter te weinig om iedereen aan een betaalde baan te helpen. Daarmee blijft de werkloosheid naar verwachting hoger dan na vorige crises, aldus het rapport. Zo bedroeg het werkloosheidspercentage in 2008 gemiddeld slechts 3,7 procent, terwijl dit in 2016 gemiddeld 6,0 procent was.
De analyse laat zien dat groepen die voor de economische crisis al een slechte arbeidsmarktpositie hadden, extra hard zijn getroffen door deze crisis. Het werkloosheidsniveau bij deze groepen ligt structureel hoger en de arbeidsdeelname structureel lager. Ook slaagt men er minder vaak in om vanuit werkloosheid weer werk te vinden. Werkhervatting vindt bovendien vaker plaats in een flexibele baan. Het gaat met name om laag opgeleide mannen en vrouwen, die veelal niet over een startkwalificatie beschikken, middelbaar opgeleide vrouwen in bijvoorbeeld administratieve beroepen, niet-westerse migranten, arbeidsgehandicapten en (oudere) langdurig werklozen.
Tof Thissen, directeur UWV Werkbedrijf: 'Na jaren van crisis draait onze economie weer goed. Maar dat zal niet zo ervaren worden door werknemers die de afgelopen periode hun baan verloren en nu langdurig aan de kant staan. Zeker nu de arbeidsmarkt aantrekt, is het van belang dat ook mensen die een grotere afstand hebben tot de arbeidsmarkt of een zwakke arbeidsmarktpositie hebben, kunnen meedoen met werk. Investeren in deze mensen door onze dienstverlening en het faciliteren van loopbaanzekerheid, is dan het devies. Hiermee kunnen we de economie en samenleving versterken.'
De UWV Arbeidsmarktanalyse gaat in op 6 thema’s:
de ontwikkeling van de werkgelegenheid en werkloosheid
de invloed van technologische ontwikkelingen
de samenstelling en ontwikkeling van de flexibele schil
mismatch op de arbeidsmarkt
arbeidsmobiliteit
de positie van Nederland in Europa op het gebied van scholing
Een vijftigtal arbeidsmarktdeskundigen is gevraagd om de belangrijkste beleidsuitdagingen per thema te benoemen, variërend van meer onderzoek naar de toekomstige effecten van nieuwe technologie tot het zoeken en vinden van latente vacatures om de werkgelegenheid te vergroten.
Het rapport laat zien dat vraag en aanbod op de Nederlandse arbeidsmarkt steeds vaker niet op elkaar aansluiten. Door technologische ontwikkelingen krimpt het aantal banen op laag en middelbaar niveau en groeit de vraag naar hoogopgeleide werknemers. Deze trend is onder meer zichtbaar in administratieve functies, zoals in de bankensector. De analyse toont aan dat juist nieuwe technologie kan worden ingezet om werkgelegenheid aan de onderkant van de arbeidsmarkt te creëren. Ook blijkt uit het rapport dat het aantal bedrijven dat belemmeringen ervaart vanwege een tekort aan personeel sterk toeneemt. Dit geeft aan dat er niet alleen een maatschappelijk belang is om iedereen te laten participeren, maar vooral ook een economisch belang.
